Sukaldetik atera ezinik

Alabaina, horiek guztiak oso garrantzitsuak eta adierazgarriak izanda ere, duela egun batzuk lagun bati gertatutakoa ekarri nahiko nuke lerro hauetara, hausnarketarako bide eman baitzidan. Institututik mezu bat jaso zuten hainbat gurasok, euren seme edo alaben tutoreak bilera bat egin nahi zuen beraiekin. Gelan entzundako komentario matxistekin kezkatuta zegoela adierazi nahi zien. Harrituta jaso zuen nire lagunak mezua, ustez berdintasunean hezitako 12-13 urteko neska-mutikoez ari baikara. Bere etxean behintzat semeari mezu hori helarazten saiatu izan dira beti senarra eta bera, eta euren portaera ere -lanen banaketa, seme-alabekin zerikusia duen ororen ardura, lengoaia bera...- helburu horretan eredu egokia dela uste izan dute beti. Gauza bera pentsa zitekeen gainerako gurasoen aldetik ere (edo agian ez).

Tutoreak azaldu zienez, hasiera batean esaldi solteak zirenak gero eta ohikoago bihurtzen ari dira gelan. Kirolaren esparruan egindako komentarioak omen dira gehien errepikatzen direnak, neskek kirol jakin batzuk egiteko duten gaitasuna zalantzan jartzen dutenak, bereziki, baina bestelakoak ere entzun izan ditu, etxeko lanak egiterakoan batzuek eta besteek ustez bete behar duten rolaren inguruan, adibidez. Eta bai, iruzkin guztien artean, hortxe, horrenbestetan entzun behar izan dugun hori: «Zuena ez da futbola; utzi zelaia eta jar zaitezte ontziak garbitzen. Sukaldea da zuen lekua». Gurasoen artean, berriz, denetariko erreakzioak. Gehienak arduratuta agertu baziren ere, batzuek txantxatzat jotzen zituzten, hormonak bor-bor dauden adin horretan neskak zirikatzeko botatako astakeriak. Eta, bai, agian ere hortik izango du zeozer, baina neskak zirikatu edo haien atentzioa erakartzeko makina bat modu daude matxismoaz haratago. Gure gizartean, kontziente izan gabe ere, erabat barneratuta, itsatsita ditugun aurreiritziak dira, azaleratzeko aukera dutenean hortxe agertzen direnak. Eta edozein jarrera matxista hutsaltzea da, hain zuzen, arazoetako bat, baita «gaiztakeriarik gabeko ume kontuak» izanda ere.

Izan ere, lagunaren semearen gelan gertatutakoa anekdota hutsa izan daiteke. Alabaina, nerabe eta gazteen artean ustez gaindituta genituen egoerak berriro ere errepikatzen ari direla agerian uzten duten ikerlan asko dago tamalez.

Oraindik ere bide luzea dugu aurretik egiazko berdintasuna lortzeko, bai. Baina aurrera pauso horiek ematerakoan ere ez dezagun ahaztu noizbehintzat atzera begiratzea ahaztu, horrenbeste kostata lortutakoa galtzea oso erraza baita. Jada gainditutzat ematen dugun hori ere altxa daiteke lonatik.