Kalkulatu karbono-aztarna, aurkituko duzu zertan hobetu

Diotenez, batez beste 66 egun behar ditugu ohitura berrietara moldatzeko. Moldagarrienek nahikoa omen dute 18 egunekin. Zortzi hilabetetik gorako epea behar dute, berriz, moldakaitzenek: 254 egun. Abuztuak 31 baino ez ditu; gutxi, gehienontzat bederen, bizimodu jasangarriago baterako behin betiko urratsa egiteko. Hala ere, nahikoa izan daiteke aspalditik dakiguna birpasatu eta aldaketa txikiren batzuk egiten hasteko.

Lehen urratsa izan daiteke nork bere karbono-aztarna kalkulatzea, jakiteko, besterik ez bada ere, zein den gure jarduerek klima aldaketan duten eragina. Karbono-aztarna esaten zaio, alegia, atmosferara igortzen dugun CO2 kopuruari. Karbono dioxidoa ez da berotegi-efektua eragiten duen gas bakarra, baina nagusia bada, eta neurgarrienetakoa ere bai, ia jarduera guztietan kalkulatu baitaiteke. Enpresa eta erakunde handien jardueran zein norbanakoarenean, autoa hartu, berogailua edo aire egokitua piztu, arropa- edo ontzi-garbigailua martxan jarri edo iturri bat irekitzen dugun bakoitzean ari baikara aztarna hori handitzen.

Enpresa eta erakundeei dagokienez, nahikoa garatu eta hedatua dago karbono-aztarnaren neurketa. Eusko Jaurlaritzak, esaterako, nazioarteko protokoloetan oinarritutako kalkulu tresna propioa du, erakunde guztien esku jartzen duena. Ihobe sozietate publikoak iaz eguneratu zuen, alegia, besteak beste eguneraketari esker Euskadiko erakundeek 2020ko berotegi-efektuko gasen inbentarioa egin zezaten. Kalkulagailua UNE-EN ISO 14064:2012 nazioarteko arauarekin bat dator eta, erakundeei laguntze aldera, kalkulagailuarekin batera karbono-aztarna nola kalkulatu azaltzen duen eskuliburu bat eta tutorial bat argitaratu ziren. Enpresa eta aholkulariak ere badaude beste enpresa eta erakunde batzuei egiteko hauetan laguntzeko.

Norbanakoak, normalean, bakarka egin behar du ariketa, eskura dauden kalkulagailu ugariak baliatuz. Bilaketa soil bat egitea nahikoa da nabigatzailean bertan erabil daitezkeen zein telefono adimendunentzako app gisa aurkezten diren nahi ahala tresna aurkitzeko.

Zuzenean webgunean erabil daitekeen bat ekartzearren, Araban Zu Zero ekimenarena aipa daiteke. Eragile askoren artean abiarazi zuten ekimenaren esparrua Araba da, baina lurralde historiko horretakoa ez den kode postal bat sartuta ere uzten du euskaraz zein gaztelaniaz dagoen galdetegiari erantzuten. Galdetegia amaitutakoan bueltan igortzen duen erantzuna oso interesgarria da, karbono-aztarna ez ezik ur-aztarna ere ematen baitu, eta argigarria (harrigarria ere bai, agian), baina are interesgarriagoak dira galderak, horietan ikusten baita zer hartu beharko genukeen bereziki kontuan karbono- eta ur-aztarna murrizten joateko.

Urte hasieran, bestalde, eskura dauden ehunka baliabideen artean The Planet App aukeratu zuen UPV/EHUko Iraunkortasuneraren eta Gizarte Konpromisoaren arloko Zuzendaritza bizitza iraunkorreko erronka bat abian jarri eta unibertsitate-komunitateak karbono-aztarna murrizteko helburuarekin. Erronka zen 1.000 tona CO2 gutxiago emititzea baina, erronkez gain, bestela ere erabil daiteke kalkulagailua, webgunean zuzenean edo aplikazioa telefonoan instalatuta. Bigarren kasu horretan, ziotenez, app-a euskaraz eta gaztelaniaz dago eskuragarri, eta «hizkuntza automatikoki hautatzen da telefonoaren sistema eragilearen hizkuntzan oinarrituta». Google Play zein App Store dendetan aurki daiteke.

Unibertsitateak une hartan jakitera eman zuenez, «eragin horretan norberak jar dezake bere aletxoa eta inpaktu hori nabarmen murriztu», gehituz horregatik sortu zutela aplikazioa, «nahi duen pertsona orok deskarga dezan eta horren bitartez karbono aztarna neurtzeko». Izan ere, The Planet App karbono-aztarnaren murrizketan espezializatuta dago, ohitura pertsonalak aldatuz. 2020an sortua, ez da mugatzen kalkulua egin eta emaitza eskaintzera, enpresa eta unibertsitateeei zuzendutako erronka kolektiboak zein indibidualak (norberak finka ditzake bere helburuak) proposatu eta ohiturak aldatzen joateko aukera eskaintzen baitu.

• Temas
• Zabalik